عدالتیان: اضطراب فیلم مخاطب را اذیت می‌کند/ بخشی: سیمین ضمن حفظ ارزش‌ها با واقعیت‌ها زندگی می‌کند 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، محمدرضا عدالتیان در برنامه انجمن علمی علوم اجتماعی با عنوان جامعه شناسی و سینما درتالار شریعتی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی به عنوان منتقد فیلم جدایی نادر از سیمین به نقاط قوت فیلم پرداخت و بیان داشت: مسئله با اهمیت و نطقه اساسی فیلم بازی بازیگران است، بازیگران فیلم جدای نادر از سیمین نه خیلی قوی در این فیلم ظاهر شدند.

این منتقد سینما اضافه کرد: بازیگران فیم جدایی نادر از سیمین به نظر من به خوبی توانستند آن اضطراب مورد نظر کارگردان فیلم را در لحظه به لحظه فیلم نشان بدهند.

عدالتیان فیلمبرداری فیلم جدایی نادر از سیمین را نیز یکی دیگر از نقاط قوت آن دانست و خاطرنشان کرد: در این فیلم برعکس برخی از فیلم‌های دیگر زمانی که دوربین روی دست است، تماشاگر اصلا آن را احساس نمی‌کند.

وی به بستن بودن فضای بازی در این فیلم اشاره داشت و تصریح کرد: بسته بودن فضای فیلم از جمله نقاط ضعف فیلم جدایی نادر از سیمین می‌باشد، جلوی مدرسه راهنمایی تنها فضای باز است که در فیلم نشان داده می‌شود.

این پژوهشگر علوم اجتماعی ادامه داد: بسته بودن فضای فیلم شاید تعمدی باشد، که ما مشابه این فیلم را در فیلم های اروپایی می‌بینیم، که بسیار خشک و یخ زده است، تنها تفاوت فیلم جدایی نادر از سیمین با این دست از فیلم های غربی در زبان آنها است.

عدالتیان غافلگیری در فیلم‌های بلند سینمای ایران را یکی از ضعف دانست و خاطرنشان کرد: غافلگیری در فیلم کوتاه یک عنصر اساسی است، که لازمه آن پنهان نگاه داشتن یکسری اطلاعات از تماشگر می‌باشد.

وی اضافه کرد: در فیلم جدایی نادر از سیمین ما این غافلگیری را می‌بینیم و فقط در چند لحظه آخر فیلم تماشاگر تعلیق حس می‌کند.

این منتقد سینما تاکید کرد: در سراسر فیلم ما اضطراب می‌بینیم، که این موضع برخی مواقع باعث اذیت تماشاگر می‌شود.

این پژوهشگر علوم اجتماعی به شروع فیلم زمانی که سیمین در دادگاه به قاضی می‌گوید «ما باید از کشور برویم، دخترم نباید با این شرایط برزگ شود» اشاره داشت و خاطرنشان کرد: این شرایط که زن قصه فیلم، در دادگاه به آن اشاره دارد، برای تماشاگر در فیلم مبهم است.

عدالتیان افزود: اگر منظور کارگردان شرایط ایجاد شده در طول فیلم است، که ما می‌بیینم سیمین دخالت زیادی در این شرایط ندارد.

وی همچنین دلیل جدایی نادر از سیمین را نامعلوم دانست و گفت: اگر این جدایی به خاطره پدر نادر بود، در سکانس آخر ما آنان را با وجود مرگ پدر نادر در دادگاه می‌بینیم که این می‌تواند ناشی از ضعف فیلم نامه باشد.

این پژوهشگر علوم اجتماعی در خصوص شخصیت داستانی فیلم جدایی نادر از سیمین با بیان این نکته که سوژهای قصه بیشتر تیپ هستند  و شخصیت به حساب نمی‌آیند، گفت: نادر که فردی اصولگراست، در سکانسی از فیلم، تماشاگر می‌بیند که متوسل به دروغ می‌شود، پس او بر خلاف ادعایش فردی اصولگرا نیست.

وی بیان داشت: پرداختن به مسئله دروغ در فیلم جدایی نادر از سیمین به نظر می‌رسد که کارگردان آن خواسته به جامعه طعنه‌ای در این خصوص بزند و نگاه تقربیا وطنی نسبت به مسائل داشته است.

عدالتیان افزود: در این فیلم ابتلای تمام اتفاقات به دلیل دروغ گفتن افراد قصه است، شاید یکی از دلایل بردن جوایز زیاد فیلم همین مسئله باشد.

این منتقد فیلم جدایی نادر از سیمین با یادآوری این مطلب که کشمکش در فیلم بیشتر بر سر مسائل سنت و مدرنیته، گذشته و حال و رفتن و ماندن است، گفت: در فیلم جدای نادر از سیمین با دو نوع تفکر و دو شیوه زندگی روبرو هستیم.

این پژوهشگر علوم اجتماعی بیان داشت: در این فیلم ما با گذشته روبرو هستیم که آلزایمر دارد و نمی‌تواند به ما کمکی بدهد و همچنین با آینده نامعلوم نیز روبر می‎‌باشیم که این از نقاط ضعف فیلم نامه است.

وی با اشاره به اینکه موضوع فیلم از نظر فنی وکارگردانی بسیار هوشمندانه است، تاکید کرد: در این فیلم گاه قهرمان آن را گم می‌کنیم.

عدالتیان در خصوص راضیه همسر حجت گفت: این‌که راضیه در چارچوب دیدگاه خود از پول می‌گذرد، از نظر ارزشی کار کمی نیست.

وی یادآورشد: اگر ما در جامعه به دلیل شرایط و تحت فضا دروغ می‌گوییم، آبا کارگردان فیلم جدایی نادر از سیمین که در این جامعه زندگی می‌کند دروغگو نیست؟

در ادامه حامد بخشی به عنوان تحلیلگر فیلم جدایی نادر از سیمین گفت: این فیلم از درآمی اجتماعی برخورداست، که بسیار غنی و سخت فهم و دشوار است که از زوایای مختلف می‌توان آن را تحلیل کرد.

وی افزود: نادر فرد اصولگر است که سعی دارد، ارزش‌های خود را در ساختار جدید جامعه که با آنها هماهنگ نیست جای دهد.

این تحلیل‌گر فیلم جدایی نادر از سیمین، با بیان اینکه در این فیلم نادر علت نرفتن به خارج را نگهداری از پدر کهنسال خود عنوان می کند، بیان کرد: در گذشته بر خلاف باور عموم افراد به دلیل این‌که زود ازدواج می‌کردند، فرزند آوری زیاد و درگیر شدن در مسائل زندگی زودتر پیر می‌شوند، در صورتی که سن زیادی نداشتند.

وی با تاکید بر این موضوع که در گذشته نگهداری از افراد کهنسال از کار افتاده هزینه بر نبود، خاطر نشان کرد: در ساختار هسته خانوادگی دو شغله زن وشوهر امکان نگهداری از والدین سالمند را نمی‌دهد، ما امروز برای نگهداری از آنان سرای سالمندان را داریم.

این تحلیل‌گر فیلم جدایی نادر از سیمین گفت: نادر با وجود این‌که بر روی ارزش‌های خود ایستاده است،‌اما در سکانسی که پدرش را حمام می‌کند می‌بیینم که دچار درماندگی شده، به این دلیل که سر بر شانه پدر می‌گذارد وگریه می‌کند.

وی دلیل دروغ گفتن نادر را علت همین ایستادگی بر روی ارزش های خود می‌داند و خاطرنشان کرد: از نظر جامعه شناسان هیچ ارزشی مطلقی وجود ندارد، این ارزش‌ها برای زندگی بهتر فردی و جمعی افراد است.

بخشی بیان داشت:  در فیلم می‌بینیم، که نادر از یکجا به بعد دیگر نمی‌تواند آن ارزش‌ها را نگهدارد و تن به دروغ گویی می‌دهد.

این تحلیل‌گر فیلم جدایی نادر از سیمین با اشاره به این موضوع که افراد و ارزش‌ها به لحاظ اجتماعی در مقید‌ها معنا پیدا می‌کنند گفت: این مقیدها ارزش ها را تعیین می‌کنند و این‌که چگونه ما باید زندگی کنیم.

وی حجت را فردی تکانشی دانست که کنترل کلامی ندارد تصریح کرد: معمولا افراد طبقه پایین به دلیل نبودن، آموزش از مهارت کلامی کمتری برخوردار هستند، که در زمان بزرگسالی این امر خود را نشان می‌دهد.

بخشی با بیان این نکته  راضیه همسر حجت دیندار اصطکاکی و از نظر من شخصیت منفی است خاطرنشان کرد: او بدون این‌که از قبل پیامد رفتار کنشی خود را محاسبه کند، وارد ماجرا می‌شود، فردی نیم بند است به این دلیل که هیچکدام از وظایف خود را به درستی وکامل انجام نمی‌دهد.

وی در پایان شخصیت مثبت فیلم را سیمین دانست و با بیان این موضوع که وی فردی متعادل و اجتماعی می‌باشد یادآور شد: سیمین در ضمن نگهداری ارزش‌ها با واقعیت جامعه زندگی می‌کند وبه همین دلیل عاقبت به خیر می‌شود.